top of page
Yazarın fotoğrafıElif Bengü YAZICI

Batan Güneş Hypatia‘nın filmi: AGORA

Film, 4. Yüzyılda Roma İmparatorluğu hâkimiyetindeki İskenderiye’de geçiyor. Bilinen ilk kadın matematikçi, astronom ve filozof olan Hypatia’nın hayatını anlatan bu film aynı zamanda o dönemde Roma’nın durumunu da içermektedir. Herkes kendi inandığı tanrısını başkalarına da kabul ettirme çabasında olduğu için Hypatia’nın fikirlerini önemsememekte hatta bir dini olmadığı için onu büyücülük ile suçlamaktalar.


Bu güçlü ve zeki kadının hikâyesi ise oldukça ilham verici. Günümüzde bile kadın olmak zorken o zor şartlar altında bilimle uğraşmıştır ve her zaman düşüncelerinin arkasında durmayı başarmıştır. En büyük destekçisi ve ilk öğretmeni olan babası Theon sayesinde Atina’da eğitimini tamamladıktan sonra İskenderiye’ye dönmüş ve buradaki okulun başına geçmiştir. Öğrencilerinin arasında daha sonra İskenderiye valisi olacak Orestes ve Ptolemais’in piskoposu olacak Synesius da vardı. Sonradan büyük bir filozof olan Synesius ona hayranlığını ve ilmine duyduğu takdirlerini içeren pek çok mektup yazmıştır. Yazdığı mektuplar ise felsefe ve tarih kitaplarıyla günümüze kadar gelmiştir. Hypatia, araştırmalarında Platon, Aristo ve Suda gibi filozofların fikirlerini benimseyip bu bilgiler doğrultusunda doğayı mantık, matematik ve deney ile açıklamaya çalışmıştır. Hypatia’nın yazdığı birçok kitap ne yazık ki kütüphanenin yangın ve yağmasında heba olmuştur. Ancak günümüzde biliyoruz ki eğer Hypatia ve babası Theon olmasaydı Ptolomy, Öklid ve diğer Yunanlı matematikçilerin eserleri günümüze ulaşamayacaktı. Güzelliği ve zarafeti sebebiyle pek çok kişi ona âşık olmuştur ancak Hypatia aşkı bir erkekle yaşanacak bir duygu olarak görmüyor; bilime, güneşe, yıldızlara âşık.


Kilise Doktoru ilan edilen Kilis ve Orestes arasında çekişme yaşanmaktaydı çünkü Kilis’in asıl amacı siyasi gücü ele geçirmekti ve Vali Orestes’i yenmesi gerekiyordu. Bunu yapabilmek için seçeneklerinden biri Hypatia olmuştur. Hypatia âşık olmasa da onun sonu aşk yüzünden gelmiştir.

Korkunç bir cinayetin planları yapılırken halk arasında Kiril ve Orestes ’in dostluğundaki engelin inançsız Hypatia olduğu ve onun yok edilmesi gerektiği konuşulmaya başlamıştır. Zamanla cadı ilan edilen Hypatia cahil halk tarafından 45 yaşında öldürüldü. Bu sadece Hypatia’nın değil, bilim dünyasının cinayetiydi çünkü Hypatia’dan sonra 17. yüzyılın ikinci yarısına kadar bu konulara, Descartes, Fermat, Newton, Leibniz gelene kadar, bilim dünyasında değinilmemiştir. Bu durum da ortaya şöyle bir soru çıkartıyor: Hypatia öldürülmeseydi ve İskenderiye Okulu kapanmasaydı insanlık bugünkü uygarlık düzeyine yüzlerce yıl önce kavuşur muydu?

Filmin yönetmeni Alejandro Amenabar’ın da amacı bunu sorgulatmak. Amenabar, Rachel Weisz’in canlandırdığı Hypatia ’yı öne çıkarsa da asıl isteği din kavramının, şiddet ile birleşip insanlara, bilime, kültüre nasıl zarar verdiğini ortaya çıkarmaktır. Birilerinin bilgiye değer vermemesi yüzünden bin yıllık kayıp yaşanmasını sorgulatmak ve tekrar yaşanmasının önüne geçmek istemiş de diyebiliriz. Yaşananlardan tarafsızca herkesin sorumlu tutulması ve bunca kirliliğin arasında bilimi ve saf Hypatia ’yı görmek filmin en sevdiğim özelliklerinden biri. Tabi ki filmin etkileyiciliğinde kurgu da çok etkili. Genel olarak filmi çok sevdim. Umarım Hypatia size de ilham olur ve filmi beğenirsiniz.

İyi seyirler...

KAYNAKÇA

29 görüntüleme1 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Pİ (1998)

1 Comment


Harikulade Matematik
Harikulade Matematik
Feb 01, 2021

Eline sağlık👏🏻👏🏻

Like
Yazı: Blog2 Post
bottom of page