Matematik ve Moda
- matgazetesi20
- 8 Mar 2021
- 2 dakikada okunur
Bu yazımızda moda severleri ve matematikçileri bir araya getiriyoruz! Çünkü matematik hayatın her alanında olduğu gibi moda alanında da vardır. Yanlış duymadınız, moda! Bize inanmıyor olabilirsiniz ama yazımızı okuyunca şaşıracaksınız.
Çoğumuzun tahmin ettiğinin aksine modada da matematik olduğu bir gerçek. Peki, nasıl mı? Bundan bahsetmeden önce çoğumuzun merak ettiği bir konuya değinmek istiyorum. Bildiğiniz üzere ölçü birimleri bazı ülkelerde farklılık gösterebiliyor ve bu yüzden sizlere farklı ülkelerdeki sık duyduğumuz ölçü birimlerinin hesaplamasını göstererek başlayacağım. Örneğin birçok yabancı ülke “inç” kavramını kullanıyor. Bunu cm’ye çevirmek aslında çok basit. Bunun yanı sıra “fit” ve “yarda” diye ölçü birimleri de mevcut. Nasıl hesaplandığını şöyle gösterelim:
1 inç=2.54 cm
1 fit=12 inç=30.48 cm
1 yarda=36 inç=
3 fit=91.44 cm
Bunun yanı sıra ayakkabı numaraları da ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir. Günümüzdeki mevcut ayakkabı ölçü birimleri Türkiye, Kanada, Amerika, İngiltere, Avrupa ve Japonya’dır. Bazı firmalar, ayakkabı ölçeklerinin aslında ülkeden ülkeye o kadar da değişmediğini iddia ediyorlar; sadece ayakkabıların yapısından ve yapıldıkları malzemelerden ötürü bu tip ufak farklılıklar olduğunu savunuyorlar.
Hâlbuki ABD'de 10 numara erkek ayakkabısı, Avrupa'da 43-44 numaraya denk geliyor. Ancak bu numaralar, bildiğimiz fiziksel "santimetre" ya da "inç" gibi sistemlere karşılık gelmiyor! Örneğin ABD'deki 10 numara erkek ayakkabısı "10 tam 9/16 inç" uzunluğa denk geliyor. Bu da 26,8 santimetre civarına denk geliyor. Dolayısıyla 43-44 numara ayakkabı, santimetreye denk gelmiyor.
Bu durumda Avrupa'da (ve Türkiye'de) kullanılan ölçü de ne? Bu sayılar, birkaç tuhaf formüle dayanıyor! Örneğin bir çocuğun ayakkabı boyunu ölçerken, ayakkabı kalıbının boydan boya inç türünden uzunluğunu 3 ile çarpıp 12 çıkartıyorsunuz. Yetişkinler içinse, aynı kalıbın inç olarak boyunu 3 ile çarpıp 25 çıkarmanız gerekiyor. Böylece bizim meşhur sayılara ulaşıyorsunuz. ABD'deki sayılar da benzer bir aritmetikle hesaplanıyor. Bununla ilgili Paris Nokta Sistemi ve Brannock Aygıtı, Mondopoint gibi sistemler geliştirilmiş vaziyettedir.
Bu ölçeğe göre ayak ölçüsü, boy ve en olarak, milimetre cinsinden ölçülür. Bu ölçüme göre ayağınız 43 numara değil, 280/110'dur. Yani 280 milimetre uzunlukta ve 110 milimetre genişlikte. Hepsi bu!
Merakımızı da giderdiğimize göre şimdi gelelim modanın aşamalarına!
Öncelikle bir kıyafet tasarlamanız gerekiyor. Tam da bu devrede matematik devreye giriyor çünkü tasarımın orantılı olması için bazı hesaplamalar lazım. Örneğin vücudun ölçülerini kâğıda dökerken tabii ki gerçek ölçüyle yapamıyoruz, bunun yerine matematiği kullanıp her yeri orantılı şekilde ve kâğıdın boyutunu hesaba katarak küçültüyoruz.
Bunu hesaplamak için omuzdan bacaklara kadar olan kısmı ele alalım. Standartlara göre bu kısım yaklaşık 60 cm’ye denk gelmektedir. Örneğin eğer kâğıt üzerindeki tasarımınız 10 cm ise her yeri bu normal ölçülerden 6 kat daha küçük olarak hesaplamanız gerekir.
Böylece tasarımınız orantılı olmuş olur ve bunu kumaşa dökerken de ölçüleri 6 ile çarpıp kolayca bulabilirsiniz. Tasarımımız tamamlandı, artık bunu hayata dökmeye geçebiliriz! Peki ya bütçemiz kumaşı almak için uygun mu ve kumaş ölçüleri ne kadar? Bunun hesaplamasında da matematik kullandığımız aşikâr.
Öncelikle tasarımcının ne kadar kumaş kullanacağını belirlemesi gerekir. Sonrasında ise kumaşın ya da kumaşların fiyatı belirlenmelidir. Örneğin bir kumaşın fiyatı 1 metre üzerinden satılıyorsa bize gerekli olan metreyi 1 metrenin fiyatıyla çarpmalı ve daha sonra bütçemizden çıkarmalıyız. Bu şekilde bütçemizin yeterli olup olmadığına karar verebiliriz.
Pekâlâ, sonunda elbiseyi tasarladık ama henüz bitmiş değil. Çünkü elbiseyi satışa sunmamız lazım. Elbisemizi satmak için ise harcanılan paraya göre kâr elde etmemiz gerek. Bunun için de sizin toplam harcadığınız paradan kazandığınız parayı çıkarırsanız kâra ya da zarara geçtiğinizi öğrenebilirsiniz. Artık sizin de tahmin edeceğiniz gibi burada da matematikle yollarımız kesişiyor. Umarım sizi matematiğin her yerde olduğuna ikna edebilmişizdir. Matematikle kalın!
Comments